Wat zijn de kenmerken van hoogbegaafdheid bij kinderen?
- Intense nieuwsgierigheid en honger naar kennis
- Snel leren en verbanden leggen
- Sterke eigen wil
- Grote woordenschat en complexe zinsbouw
- Zeer goed geheugen
- Groot rechtvaardigheidsgevoel
- Hoge mate van concentratie en volgehouden aandacht
- Perfectionisme
- Intensiteit van beleving
- Extreme emoties en frustratie
- Apart gevoel voor humor
- Levendige fantasie en creativiteit
Bij peuters en kleuters spreekt men vaak van een ontwikkelingsvoorsprong: deze kinderen lopen op bepaalde vlakken in hun ontwikkeling voor op leeftijdsgenoten. Deze voorsprong kan tijdelijk zijn, maar kan zich echter ook uiten op verschillende aspecten in de ontwikkeling, zodat ook bij jonge kinderen al een vermoeden van hoogbegaafdheid kan ontstaan. Op jonge leeftijd zijn deze kinderen vaak al zeer alert en hebben zij minder slaap nodig dan hun leeftijdsgenoten. Ze kunnen ook al veel frustratie laten zien wanneer iets niet van de eerste keer lukt.
Vaak zien we dat jonge kinderen zich heel snel aanpassen aan de gangbare verwachtingen. Het gevaar bestaat dat deze kinderen op termijn zullen onderpresteren. Een vroege signalering is dan ook heel belangrijk met het oog op gepaste begeleiding.
Vaak zien we dat jonge kinderen zich heel snel aanpassen aan de gangbare verwachtingen. Het gevaar bestaat dat deze kinderen op termijn zullen onderpresteren. Een vroege signalering is dan ook heel belangrijk met het oog op gepaste begeleiding.
Hoe herken je concreet een ontwikkelingsvoorsprong?
- Baby’s zijn vaak ongewoon actief en alert. Soms kunnen ze na enkele dagen al hun hoofdje optillen en rondkijken. Ze lijken soms echt de omgeving te inspecteren en alles in zich op te nemen. Meestal slapen ze ook veel minder dan hun leeftijdsgenoten: ouders geven soms aan dat hun baby lijkt te vechten tegen de slaap om toch maar niks te moeten missen.
- Bij peuters zien we een vroege taalontwikkeling: ze kunnen al heel snel meerdere lettergrepen uitspreken, mooie volzinnen maken en werkwoorden correct vervoegen.
- Soms zie je ook dat deze kinderen al op jonge leeftijd een apart gevoel voor humor hebben. Peuters kunnen bijvoorbeeld woordgrapjes begrijpen, of meer nog: zelf grapjes uitvinden.
- Ze hebben een goed ruimtelijk inzicht: zo kunnen ze op jonge leeftijd al de weg herkennen en weten waar je naartoe rijdt.
- Deze kinderen lijken een grenzeloze nieuwsgierigheid te hebben: als een bepaald onderwerp hen interesseert, willen ze hier alles over weten. Ze overstelpen jou als ouder ook de hele dag met “waarom”-vragen.
- Ze hebben ook een ongelooflijk goed geheugen: dingen die maanden geleden zijn gebeurd, kunnen ze zich nog tot in detail herinneren.
- Deze kinderen zijn ook snel gefrustreerd als iets niet lukt. Ze hebben ook een groot rechtvaardigheidsgevoel en kunnen op jonge leeftijd al goed benoemen dat ze iets “niet eerlijk” vinden. Vaak gaan ze hier ook zeer intens op reageren: driftbuien en woede-uitbarstingen kunnen heel lang duren; op dat moment zijn ze ook niet voor rede vatbaar. Ouders geven soms aan dat ze dan niet kunnen doordringen; het lijkt alsof hun kind helemaal opgaat in zijn eigen wereld.
- Ze aanvaarden niet zomaar gezag. Voor deze kinderen volstaat een “nee” zonder bijkomende uitleg niet. Vanaf het ogenblik dat ze (een beetje) goed kunnen praten, zijn ze ook meester in onderhandelen. Ze kunnen jou als ouder ook betrappen op inconsequent gedrag: vorige week mocht ik dit wel, waarom vandaag dan niet?
